Schade veroorzaakt door dieren: wie is er aansprakelijk?
Het komt regelmatig voor dat een dier schade of letsel veroorzaakt. Denk bijvoorbeeld aan een hond die een voorbijganger bijt of een paard dat over het hek springt en andermans eigendom beschadigt. De eigenaar van het dier is in de meeste gevallen aansprakelijk, maar niet altijd en niet altijd volledig. Lees hier meer over aansprakelijkheid bij schade veroorzaakt door dieren.
Eigenaar van een dier is in de meeste gevallen aansprakelijk
Aansprakelijkheid voor schade veroorzaakt door dieren wordt geregeld door artikel 6:179 BW. Dit artikel stelt dat de eigenaar van een dier aansprakelijk is voor de door zijn of haar dier aangerichte schade. Het gaat hierbij enkel om dieren die door mensen worden gehouden.
Dieren in het wild vallen buiten artikel 6:179 BW
Dieren in het wild vallen buiten het bereik van het artikel. Deze kunnen ook schade veroorzaken. Denk bijvoorbeeld aan een overstekend hert dat voor uw auto springt. Bij wilde dieren is er geen eigenaar en er is dus ook niemand om aansprakelijk te stellen.
Risicoaansprakelijkheid voor eigenaars
Artikel 6:179 BW betreft een risicoaansprakelijkheid. Dieren hebben een zekere mate van onvoorspelbaarheid ofwel ‘eigen onberekenbare energie’, waardoor de wetgever heeft besloten dat de eigenaar in de meeste gevallen aansprakelijk is voor de schade die zijn of haar dier heeft aangericht. De eigenaar is verantwoordelijk voor het risico dat het dier met zich meebrengt, zelfs als geen sprake is van schuld of verwijt.
Er is staat ook een uitzondering beschreven in artikel 6:179 BW. Die uitzondering wordt gemaakt, als de eigenaar van het dier ook niet aansprakelijk zou zijn als hij het dier wel volledig in zijn macht had gehad. Bijvoorbeeld wanneer een hond een inbreker aanvalt en de eigenaar daarna een succesvol beroep doet op noodweer.
Schade kan ook (deels) de schuld zijn van het slachtoffer
Dat de aansprakelijkheid van de eigenaar voor de aangerichte schade vaststaat, betekent nog niet dat de eigenaar van een dier in alle gevallen de volledige schade van het slachtoffer moet vergoeden. Er kan namelijk sprake zijn van ‘eigen schuld’ aan de zijde van het slachtoffer. Bijvoorbeeld in een situatie waarin iemand zelf het dier opzettelijk uitdaagt of provoceert. Of er sprake is van eigen schuld, en zo ja in welke mate, is afhankelijk van alle concrete omstandigheden van het geval.
Rechtszaken rondom aansprakelijkheid voor dieren: voorbeelden
In de recente rechtspraak is er veel te doen over aansprakelijkheid voor dieren. Hieronder vindt u enkele voorbeelden.
1: Paardrijles
Een recente uitspraak van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden (ECLI:NL:GHARL:2024:5304) ging over een zevenjarig kind dat van een pony is gevallen tijdens een paardrijles.
De manege is als eigenaar van de pony aansprakelijk gesteld voor de door het kind geleden en nog te lijden schade. Het verweer van de manege is gebaseerd op eigen schuld (ex artikel 6:101 BW), waardoor zij slechts een deel van de schade zal moeten vergoeden. De rechtbank gaat over tot een verdeling van de schade van 60% voor de manege en 40% voor de appellant.
In hoger beroep stelt de appellant dat de manege volledig aansprakelijk is, omdat van eigen schuld aan de zijde van een kind jonger dan veertien jaar in dit geval geen sprake kan zijn. De manege verklaart niet langer een beroep te doen op eigen schuld. Het hof ziet daarom, net als partijen, geen grond om de vergoedingsplicht van de manege te verminderen. De manege moet als eigenaar van de pony de volledige schade vergoeden.
2: Bijtincident honden
De rechtbank Amsterdam heeft een uitspraak gedaan over de aansprakelijkheid bij een bijtincident tussen twee honden (ECLI:NL:RBAMS:2024:5434). Tijdens het bijtincident is een van de honden gewond geraakt door de beet van de andere hond.
Het incident vond plaats op een losloopveld en beide honden liepen los. Toch wordt een beroep op eigen schuld afgewezen. De rechtbank vindt niet dat de schade aan eigenaar van de gebeten hond kan worden toegerekend.
3: Loslopende ram
De rechtbank Amsterdam behandelde een zaak waarbij een ram in de weide bij een paard terechtkwam (ECLI:NL:RBOVE:2022:3000). De ram was door de afrastering bij de paarden van eiser gebroken en liep daar rond. De eiser stelt dat met een redelijke mate van zekerheid kan worden vastgesteld dat het paard is geschrokken van de ram en daardoor vervolgens gewond is geraakt. Het paard was zodanig gewond dat het geëuthanaseerd moest worden.
Het stond ter discussie of de schade daadwerkelijk is veroorzaakt door (het gedrag van) de ram. Naar oordeel van de kantonrechter is het enkele feit dat de ram in de weide bij het paard aanwezig was niet genoeg om aan te nemen dat het letsel is veroorzaakt door de aanwezigheid van de ram. De ram heeft kennelijk een hele nacht in de weide gelopen en daardoor kan het paard ’s nachts ook van iets anders zijn geschrokken.
Doordat niet duidelijk is wat er precies is gebeurd, kan niet worden vastgesteld dat de schade is veroorzaakt door de ram. De vordering van de eiser werd in deze situatie afgewezen. De eigenaar van de ram wordt niet aansprakelijk gesteld voor de schade.
Wees alert op situaties waarin uw dieren schade kunnen aanrichten
Zoals u hierboven heeft kunnen lezen, kan het gedrag van dieren tot verschillende vervelende situaties leiden. Probeer deze situaties te voorkomen. Voorkomen is immers beter dan genezen! Zorg ook dat u zich bewust bent van de mogelijke juridische gevolgen die het gedrag van uw dier met zich mee kan brengen.
Meer weten over schade veroorzaakt door dieren en de juridische gevolgen
Wordt u aansprakelijk gesteld? Of heeft u schade geleden door een gedraging van een dier? Dan helpen wij u graag verder. Stel uw vraag aan Ilcia Combee. U bereikt Ilcia via telefoon (013 542 0400) of via e-mail: I.Combee@linssen-advocaten.nl.
Andere actualiteiten
Neem vrijblijvend contact op met onze specialisten
Of je nu een bedrijf runt of een particulier bent, wij bieden persoonlijk juridisch advies op maat, afgestemd op jouw behoeften